Deze zondag serveert Marcus ons een heel bijzonder verhaal. We komen aan het eind van het kerkelijk jaar. Het ene eind roept het andere op: einde jaar, einde wereld. ‘Verschrikkingen, verduistering van de zon, de maan, de sterren’. Je zou bijna zeggen een griezelverhaal. Iets om je de stuipen op het lijf te jagen. In de Bijbel heten dergelijke verhalen Apocalypsen/Openbaringen. Plastische beschrijvingen van onderdrukking en geweld, van grenzeloos machtsmisbruik, van mensen die zich als beesten gedragen….De gebrandschilderde ramen van de St. Pancratiuskerk in Tubbergen brengen het veelkleurig in beeld: De vier Ruiters van de Apocalyps.

Oorlog, geweld, onrust, verwarring, mensen in de verdrukking: is dat niet ook een beeld van onze tijd?

Maar gelukkig is dat niet alles. Want paradoxaal genoeg werden die griezelverhalen juist geschreven om mensen een hart onder de riem te steken. De bottomline is: ‘Laat je niet gek maken’. Er is hoop! En dan gaat het over de Mensenzoon. Te midden van de verdrukking verschijnt een raadselachtig figuur: het visioen van de Mensenzoon. Te midden van de verdrukking blijft steeds overeind-biddend, schouwend - het visioen van de Mensenzoon. Je zou het kunnen interpreteren als de Menselijkheid van de mens, de waardigheid van de mens, het gelaat van de mens. Weerloos en onaantastbaar tegelijk.

Dat wordt weerspiegeld en versterkt in dat andere beeld in het evangelie van vandaag: De vergelijking van de vijgeboom. Twijgen die zacht worden, takken die ontdooien. Lente, de zomer komt eraan. Mensen kunnen hun huis weer uit, op weg om elkaar te ontmoeten. Er is hoop. De zacht ontluikende vijgeboom staat hier voor menselijke verhoudingen die verzachten. Geen polarisatie, geen tegenover elkaar, maar elkaar toegewend.

Het doet me denken aan een recent interview met de bekende Belgische psychiater Dirk de Wachter in de Volkskrant. Hij spreekt daar zijn bezorgdheid uit over groeiende eenzaamheid en depressie, in onze tijd, vooral bij jongeren. Het universeel gebruik van sociale media, whatsapp, mobieltjes draait echt menselijk contact de nek om, zo stelt hij. De manier waarop we met elkaar omgaan wordt zo hopeloos oppervlakkig. Er is grote nood aan echte ontmoeting, een echt gesprek. Luisteren, diep menselijk contact.

Zo komen we als vanzelf bij dat andere thema van deze zondag: De werelddag van de armen. Armoede. Mensen die het ontbreekt aan de meest elementaire levensbehoeften/kansen. En dat is niet alleen voedsel en kleding, maar ook een thuis, een omgeving waar je als mens tot je recht komt. Armoede. Dat treft miljarden mensen in onze wereld, ver weg en dichtbij.

Paus Franciscus schrijft daar o.a. het volgende over: “Het geweld dat door oorlogen wordt veroorzaakt toont de arrogantie van wie zichzelf machtig achten, maar de waarheid is dat ‘zij arm zijn in de ogen van God. Hoeveel mensen zijn er niet in armoede gedrongen door onrechtvaardig gewelddadig beleid. Hoeveel onschuldige slachtoffers! Toch gaat het maar door”, aldus de paus. De Heer oordeelt altijd in het voordeel van de armen!”

Twee beeldverhalen dus vandaag: De verschrikkingen van de apocalytische literatuur en de zachtheid van de vijgeboom. Beide beogen hetzelfde. De een spreekt van de ontwrichting van systemen, een overhoop gooien van de wereld zoals wij die hebben ingericht. Zo wordt het visioen van de mensenzoon mogelijk. De ander van ontdooiing van wat bevroren is. Dan gaat het om ontmoeting, vermenselijking, elkaar niet verketteren. maar in de ogen kijken. Niet grijpen maar ontmoeten.

Uiteindelijk gaat het, in de taal die Jezus bezigt, om de verwerkelijking van het Rijk Gods. Voorwerp van verlangen, en werkelijkheid die we zien oplichten soms even. Niemand weet de tijd, zegt Jezus, alleen de Vader. Ofschoon wij aanvoelen hoe het zit met het komen van de zomer, en hoe het zit met het verschijnen van de Mensenzoon, toch weet uiteindelijk niemand van zijn komst. De engelen niet, de Zoon niet, alleen Abba – de Vader.

Wij bidden om de komst van Hem die wij niet kunnen arrangeren. Jij… die ons het leven mogelijk maakt.

Gebed

We kunnen u niet domweg bidden,
o God om aan de oorlog een einde te maken
want wij weten dat u de wereld zo gemaakt hebt
dat de mens zijn eigen weg naar de vrede
moet vinden bij zichzelf en bij zijn naaste.
We kunnen u niet domweg bidden, o God
om vooroordelen uit te roeien
want U hebt ons al ogen gegeven
om in ieder mens het goede te zien
als we er maar een juist gebruik van maken.
Daarom bidden we U in plaats daarvan, o God
om kracht, vastberadenheid en een sterke wil
om te doen, in plaats van alleen maar te bidden,
om te zijn, in plaats van te willen hebben.

(Rabbi Jack Riemer)