Hoeveel ben je schuldig?

Alleen de kracht van de Geest kan dat, Onze harten omkeren en genezen.

Hoeveel ben je schuldig?

Het is nogal een pikant verhaal dat we daarnet hebben beluisterd in het evangelie. Een voorval uit het maatschappelijk leven. De zaakvoerder van een groot bedrijf die, zoals wel eens gezegd wordt, heel creatief omgaat met de financiën die hij beheert. Nu zijn eigen hachje op het spel staat wordt hij ineens heel vrijgevig met het geld van een ander. ‘Hoeveel ben je schuldig?’ U kent het verhaal. Sommige beweren dat wat hij kwijtscheldt in feite zijn eigen winstmarge is. Dat hij dus afziet van eigen gewin om zo zijn baan te kunnen behouden. Hoe het ook zij, dit eerste deel van de parabel beschrijft wat wij in onze tijd corrupt gesjoemel zouden noemen.
Kunnen we daar iets van leren? Want dat is toch meestal de opzet van een parabel: een uit het leven gegrepen beeldverhaal met een lering, iets om mee naar huis te nemen.
En die lering, dat blijkt in dit geval nogal complex. Niet verwonderlijk eigenlijk, want om goed met geld en bezittingen om te gaan, dat is geen gemakkelijke opgave.

We horen als het ware verschillende meningen, alsof een groep mensen met elkaar van gedachten wisselt. Een soort synodaal proces in het klein. Er is er één die wel iets goeds ziet in het gedrag van de zaakvoerder. Hij is immers slim en denkt na. Een tweede is het daar aardig mee eens. Vrienden maken met zoiets verleidelijks en vergankelijks als geld dat kan toch niet verkeerd zijn? De derde stem heeft flink wat bedenkingen: Wie oneerlijk is in het geringste – geld en bezittingen, zal ook oneerlijk zijn met dingen die er echt toe doen, namelijk de weg naar Gods Koninkrijk. En het omgekeerde is ook waar: wie betrouwbaar is in het geringste zal ook betrouwbaar zijn in de omgang met God. De laatste stem is heel radicaal en veegt al die vorige argumenten en compromissen resoluut van tafel. Geldzaken en het Godsrijk gaan gewoon niet samen. Je moet een keuze maken: of het één of het ander: God of de mammon.

Een veelheid van meningen dus, meerstemmigheid. Deze parabel lijkt een welkome handreiking bij moeilijke morele of andere dilemma’s. Samen zoeken, naar elkaar luisteren, dat vooral, want in een volwassen gemeenschap mogen meerdere stemmen naast elkaar blijven staan. Dat is de beste remedie tegen eigen gelijk, En ook tegen wat we tegenwoordig fundamentalisme noemen. ‘Hoed u voor mensen die alles zeker weten’, wordt weleens gezegd.

Jezus geeft zijn toehoorders – ons - de ruimte, wel wetend Dat slechts me vallen en opstaan zijn weg volgen.

Maar, als we dan stil worden en luisteren naar Gods Geest, als we proberen te peilen wat er diep in ons leeft, de innerlijke bewegingen, iets in mij dat aangeeft dit is goed, dit geeft mij vreugde en levenskracht, of juist het tegenovergestelde: dit schuurt bij mij, hier word ik niet vrolijk van, dan kunnen we komen tot onderscheiding.

Paus Franciscus spreekt er vaak over vooral ook in verband met heikele punten van onenigheid en meningsverschillen in de Kerk. Neem de kwestie van het priesterambt – en de vraag staat dat ook open voor vrouwen, voor gehuwde mannen? Of vragen rond echtscheiding en homoseksualiteit. Je lost dat niet op door erover de stemmen, snelle pasklare oplossingen, met een meerderheid en een minderheid zo betoogt Paus Franciscus, nee, je moet samen het moeilijke proces aangaan van intens te luisteren naar de Geest. En dat kan lang duren.

Ik denk dat de meerstemmigheid van het evangelie van vandaag een uitnodiging is aan elk van ons om te leren kijken in ons hart en daar het licht en de schaduw te ontwaren vooral met betrekking tot geld en bezittingen.

Wanneer geld en bezittingen in onze handen een instrument worden van de Liefde, wanneer ze, via ons hart, de barmhartigheid van God doorgeven dan zitten we op het spoor dat Jezus voor ogen staat.

Alleen de kracht van de Geest kan dat, Onze harten omkeren en genezen.

Bidden we daarvoor in deze viering.
Amen

Fons Eppink