We zijn onze opgang naar Pasen begonnen. Veertig dagen om toe te leven naar het Paasgebeuren, het centrale mysterie van ons geloof, dat spreekt van leven en liefde over de grens van lijden en dood heen. En de vraag is dan: hoe maak ik ruimte, innerlijke ruimte, om dat nieuwe leven te kunnen ontvangen? Want we weten het: de grootste opdracht van de christen is om ruimte te maken: ruimte voor God, voor de ander, ruimte vooral voor liefde. De veertigdagentijd is een lange en ook heel spannende oefening in hartverruiming.

Alles in de liturgie is erop gericht om ons meer bewust te worden van de sleet op onze ziel, de aderverkalking van ons hart, om het zomaar eens te zeggen. De rek is eruit. Dat proces van bewustwording, van zelfkennis, en van groei in verlangen naar grotere openheid naar God, naar de ander, naar de schepping, we noemen dat bekering. De veertigdagentijd is een tijd van bekering.

En vandaag, op de eerste zondag van de veertigdagentijd, kunnen we meteen volop aan de bak. We lezen het relaas van de bekoring van Jezus in de woestijn. Bekoring.

Een betere weergave van wat daar beschreven wordt zou zijn om te spreken van beproeving, of testen: Jezus wordt getest op zijn meest fundamentele levensoriëntering. Hij wordt onder druk gezet om water bij de wijn te doen, om zich te laten afleiden van de weg die hij moet volgen vanuit de diepste overtuiging van zijn hart.

En dat gebeurt, zo staat er, aan het einde van een verblijf van veertig dagen in de woestijn, veertig dagen van vasten en gebed. De evangelies stellen het zo voor, alsof Jezus deze test eenmalig heeft doorstaan aan het begin van zijn openbaar leven, op het eind van een bezinningsperiode in de woestijn. Daarom is het goed om toch even aan te vinken dat ‘veertig dagen’ en ‘veertig jaar’ in Bijbelse taal zoiets betekent als ‘heel lang, een heel lange tijd’. Met andere woorden, dat testen was niet eenmalig, maar een telkens terugkerende ervaring in het leven van Jezus. Tot op het einde van zijn leven toe. En juist dan: : ‘Abba, Vader, voor u is alles mogelijk, neem deze beker van mij weg. Maar laat niet gebeuren wat ik wil, maar wat u wilt’ (Mk 14: 36).

Kiezen moet je elke dag! En dan komt de vraag naar ons toe: Hoe stevig sta jij in je schoenen?

De veertigdagentijd is de periode waarin we worden getest – of liever gezegd ons laten testen - op de echtheid en eerlijkheid van onze drie fundamentele relaties: de relatie tot God, tot onze medemens, en tot onszelf en de dingen rondom ons.

We kunnen ons laten beheersen door onze hebberigheid, steeds meer en meer consumeren, heel veel stemmen in onze samenleving verleiden ons daartoe uit. ‘Je hebt het verdient, je bent het waard’, zo zeggen de reclame jongens. Zo raken we het zicht kwijt op ons diepste verlangen: dankbaarheid voor het leven, eenvoud, essentiële geborgenheid in liefde. Jezus zegt: ‘de mens leeft niet van brood alleen’. Dat is de eerste test.

Veel in onze maatschappij laat zich bepalen door macht. Macht die heel gewoon gekleed gaat als burger of politicus. We hebben er allemaal mee te maken en we oefenen macht uit over anderen, heel subtiel soms, door intimidatie of hoe dan ook. Helemaal uitvergroot tot een afschuwelijk extreem zien we dat nu gebeuren in Oekraïne. Naakte macht die niemand meer ontziet. Het wekt diepe afschuw. Maar vergeten we niet|: Honger naar macht, de hang naar geweld: het zit in elk van ons. Dat is de tweede test.

Durven we ons kwetsbaar op te stellen, elkaar te dienen in waardering en solidariteit? Jezus zegt: ‘Gij zult de Heer uw God aanbidden en gaan andere macht dienen’.

De derde test is die van de magie, of ijdel Godsvertrouwen. Er is veel ongelijkheid in onze wereld. Erg jammer. Dat is de schuld van de vrije markt of van God. Mij raakt het niet. Er is veel mis in de Kerk. Maar dat gaat mij niet aan. Er loopt wel het een en ander scheef in onze gemeenschap. Maar ik hou me liever gedeisd. Deze derde test spreekt ons aan op ons eigen verantwoordelijkheidsgevoel. Durf ik kleur te bekennen en mijn verantwoordelijkheid op me te nemen?

‘Vervuld van de heilige Geest trok Jezus weg van de Jordaan, en geleid door de Geest zwierf hij veertig dagen rond in de woestijn, waar hij door de duivel op de proef werd gesteld’ Lk 4: 1).

Zo wordt Jezus getest op de zuiverheid van zijn meest fundamentele levensoriëntering en roeping. Gedragen door de Geest spreekt hij vrijmoedig en zonder schroom. ‘Stel de Heer, uw God, niet op de proef’.

Moge de komende veertigdagen tijd ook voor ons een gelegenheid zijn om te groeien in openheid naar God en naar elkaar. Dat we steeds aandachtiger leren luisteren naar het stille fluisteren van de Geest in de diepste geborgenheid van ons hart. En zo ook vrijmoedig leren spreken, waar de omstandigheden ons daartoe uitnodigen.

Fons Eppink